Dili, 27 Dezembru 2024 (Média Democracia) – Denis Ramos da Cruz idade sanulu resin-ualu (18), mai husi Aldeia Oimuta, Suku Samlari, Postu-Administrativu Baguia Munisipiu Baucau, dadaun ne’e hela iha Tasi-tolu. Deside buka moris hodi fa’an nu’u iha dalan ninin.
Denis Ramos da Cruz haktuir katak deside buka moris hodi fa’an nu’u iha dalan ninin hetan mós motivisaun husi maun rasik, no remata nível edukasaun iha Pre-sekundariu deit.
“Ha’u remata eskola iha Pre-sekundariu de’it no la kontinua ha’u nia estudu iha nivel secundáriu, tanba bazeia ba ekonomia família. Entaun antes ha’u atu halo negosiu ida ne’e ha’u hetan motivisaun husi ha’u nia maun rasik, ne’ebé daudaun ne’e ha’u hela ba. Ha’u halo negosiu ida ne’e hahu kedas iha tinan 2018 to’o agora. Ha’u koemsa hahu ne’e ho osan $50 hodi hola nuu, ha’u sempre ba hola iha Likisa, Maubara, iha ne’eba nu’u ema fa’an kada fuan lima ka neen ho presu $1 no ha’u lori mai fa’an fali fuan ida $1.” Dehan Denis Da Cruz iha Farol
Nia esplika liután katak nu’u atu folin di’ak no hetan rendimentu di’ak mak iha tempu bailoron, iha tempu udan susar oituan atu hetan rendimentu.
“Iha tempu udan ne’e hetan rendimentu oituan kada loron ida bele hetan $50 too $70 dollar, maibé iha tempu bailoron kada loron ida ha’u bele hetan $100 ka liután ida ne’e, Osan hirak ne’e ha’u uza balun ba necessidade loron-loron nian, no balun ajuda fali maun no bin sira no balun ajuda pai ho mãe sira iha foho hodi bele sustenta netik ba nesidade loron-loron nian.” Dehan Nia
Nia Salienta liután katak, aleinde ne’e mós difikuldade ne’ebé hasoru mak Jestaun merkadu ka (Wali Kota, no Sekreatriu Estadu Asuntu Toponímia Urba (SEATOU), sempre duni no sasan sira foti no hetan multa $100 atu nune’e bele foti fila-fali sasan. Atu ko’alia kona-ba moe deskulpa lá moe, servisu saída de’it importante bele responde netik ba família uma laran nian. Banhira atu moe karik, naok mak moe, maibé servisu ne’ebé bele seustenta ba moris sei la moe, nafatin esforsu-aan, pasensia, badinas hodi bele hetan netik bukae ba loron aban nian.
Reportajen : Tomas
Foto : Tomas