Dili 26 Novembru 2024 (Média Democracia) – Letna Jeneral Tito da Costa Cristovão ( Lere Anan Timur), Afirma Realiza Seminariu Nasional ho tema Komemorasaun Tinan 49 ba Proklamasaun Indepedensia Unilateralmente RDTL’’ Reflete Lian Povu Nia Hodi Hametin Soberanu No Estadu, seminariu ne’e realiza iha salaun Unital Dili, segunda semana ne’e
Tuir Letna Jeneral Tito da Costa Cristovão ( Lere Anan Timur) hatete realiza seminariu iha UNITAL Universidade hari’i iha 2002, Brigada sira hanaran an Brigada LAT, ne’e organiza seminariu ida ne’e ho tema 2 ou 4 hodi motiva Falintil halo funu no fretilin nia istoria.
“Seminar ida ninia ezizensia ho nia konteudu komemorasaun tian 49 ba restaurasaun independensia ne’ebé monu iha loron 28 Novembru 2024, iha tinan ida ne’e ita proklama Unilateral 1975 loron 28 fulan Novembru.” Dehan Lere Anan Timur
LAT hatutan Proklama Unilateral atravesa situasaun difisil ida povu maubere moris iha situasaun difisil durante tinan 24 nia laran, nune’e iha 1999 agostu 30 de Agostu povu Timor-Leste desidi ninian destinu liuhusi referendu ba auto ,determinasaun Indepedensia Nasional
“Husi 1999 mai to’o iha ne’e hanoi katak, tinan barak ona ita nia ukun nain sira ne’ebé troka malu partidu sira ne’ebé troka malu ita labele dehan katak, sira la halo buat ida sira halo buat barak, husi buat bara ne’e balu diak balu la diak, premeiru Fretilin mak ukun tinan tolu maibé la kompleta nia mandatu tamba krizi.” Dehan nia
Nia salienta 2006 mai fali governu seluk hanesan mosu eleisaun atisipada baut sira ne’e hotu to’o agora halo balansu governu frazu iha dezfarde barak maibé buat barak liuliu ba preparasaun rekursu umanu ba infranstutura ba halo oinsá Timor-oan sira bele hadomi malu bele kria paz estabilidade iha rai doben Timor-Leste
“Ha’u nia historia iha 1985 ha’u halo inbuskada ida iha area Luka entre Bubulisu inimigu na’in 7 ami tiru malu kuaze oras ida resin ha’u nia soldadu na’in rua mate no soldadu Indonesia nain tolu rende ha’u nia soldadu sira dehan oho tia tanba ita nia maluk mate, ha’u dehan ita oho ita manan funu entaun ami husik na’in fali ba sidade.” Nia informa
Nia informa krize laos iha 1999 de’it maibé krize husi 1975 to’o 99 krize barak mak povu primeiru krize Timor oho malu, UDT ho FRETILIN Lideransa balun husu ona deskulpa 1984 krize iha ai-laran too agora lider balun mate hanesan Maukmoruk mate tanba involve dietamente krize moris maun Xanana moris Taur. Olgario mos lakon la hatene nia hela iha ne’ebé lakoi hatudu an seidauk rekonselia depois krizi 2006 autor ba krize 2006 hanesan misteriu ida ema barak mate, sunu uma, populasaun barak terus, hodi hamosu loro monu no loro sa’e.
Esplika liután iha 1999 fulan setembru Milisia Tim-Alfa oho madre no frater sira iha Atikuru Lautem. Ha’u haruka politaun ida halo seguransa ba mate isin Tim-Alfa koko atu foti mate isin sira ne’e hodi ami tiru mate sira hamutuk sanulu-resin restu konsege halai tun-sae hela Lospalos-Kom depois sira mai rende iha Atelari nune’e Malae mutin sira lori ba hatama kadeia iha prizaun Becora.
Reportajen: Nelfiano
Foto : Nelfiano